گزارش تحلیلی بر اساس داده‌های فروشگاه‌های آنلاین فعال فروش‌گستر
۱. پیش‌زمینه فنی رخداد
نزدیک به ۲۴ ساعت پس از آغاز درگیری‌ها، موجی از DDoS و نفوذ هدفمند به زیرساخت بانکی کشور شناسایی شد. در واکنش، «سازمان مقررات و ارتباطات» با اعمال فیلترینگ لایه سوم (BGP Route-Filtering) و بستن دروازه‌های بین‌المللی (I-GWs)، ارتباط اینترنت جهانی را مسدود کرد. این تصمیم که پیش‌تر در جامعه‌ی فنی به دلیل دور زدن آسان با تونل‌سازی لایه‌چهار بی‌اثر ارزیابی شده بود، عملاً دسترسی کاربران و خزنده‌های موتورهای جست‌وجو به فروشگاه‌های آنلاین را مختل کرد.
نمونه ناکارآمدی محدود‌سازی: در حالی‌که ماه‌هاست IPهای خارج از کشور به سامانه‌های بانکی دسترسی ندارند، مهاجمان با استفاده از سرورهای آلوده داخل کشور موفق به رخنه شدند، نشان می‌دهد قطع ارتباط خارجی، راهکاری موثر برای دفع حملات سایبری نیست.
۲. برآورد خسارت در پلتفرم فروش‌گستر
تیم داده‌کاوی ما با تحلیل داده‌های دیتابیس و گوگل کنسول فروشگاه‌های مشتری، میانگین تغییرات زیر را در ۱۲ روز نخست ثبت کرده است:
| شاخص | هاست ایران | هاست خارج |
|---|---|---|
| بازدید (Click) | ۶۰٪ تا ۹۰٪ کاهش | ۳۰٪ تا ۹۰٪ کاهش |
| تعداد سفارش | ۸۰٪ تا ۱۰۰٪ کاهش | ۸۰٪ تا ۱۰۰٪ کاهش |
چرا این‌قدر شدید؟ ۷۸٪ فروشگاه‌های فروش گستر ترافیک ارگانیک خود را از سئو در گوگل دریافت می‌کنند. قطع دسترسی بین‌الملل و اختلال گسترده در VPNها باعث شد کاربران نهایی به سایت‌ها دسترسی نداشته باشند و باعث افت فروش گردید. در ادامه نیز باید منتظر کاهش رتبه سایت‌های هاست شده داخل به دلیل عدم دریافت اطلاعات توسط خزنده‌های گوگل باشیم.
۳. پیامدهای میان‌مدت و رفتار جدید مشتریان
پیش‌بینی میشود پیامدها به این چند روز محدود نماند. اکنون وارد دوره‌ای بلندمدت شده‌ایم که در آن رفتار مشتریان دگرگون خواهد شد. بنابراین کسب‌وکارها برای بقا و رقابت، ناگزیرند تصمیم‌های تازه بگیرند و خود را با الگوهای جدید مصرف‌کنندگان و شرایط متغیر بازار سازگار کنند. ضمن آنکه حملات سایبری نیز ممکن است افزایش یابند و موضوع امنیت و در دسترس ماندن اهمیت بیشتری پیدا میکند.
۴. توصیه‌های عملی برای پایداری فروش آنلاین
- استفاده از CDN داخلی هیبرید (Iran + Global): در صورت قطع مسیر بین‌الملل، ترافیک داخلی روی PoPهای داخل کشور سرو میشود.
- پیاده‌سازی Service-Worker و PWA: برای کش‌کردن صفحات کلیدی و نمایش «حالت آفلاین هوشمند».
- یکپارچه‌سازی سامانه پیامک و پوش‌نوتیفیکیشن: جایگزین فوری نوتیف ایمیل در زمان قطع SMTP بین‌الملل.
- بک‌آپ مکرر چند‌نقطه‌ای (۳-۲-۱): حداقل یک کپی خارج از کشور برای سناریوی Ransomwareها.
- رصد لحظه‌ای حملات با WAF و Geofence هوشمند: بلاک ترافیک مخرب بدون ایجاد اختلال برای کاربران مجاز.
۵. وضعیت پروژه‌های فروش‌گستر
به‌دلیل تمرکز تیم عملیات فروش گستر بر مهاجرت اضطراری فروشگاه‌های آسیب‌دیده به هاست‌های پایدار و راه‌اندازی پروکسی‌های لایه چهار، فرآیند توسعهٔ سفارشی‌سازی‌های مشتریان و همچنین انتشار نسخه ۱۰ پلتفرم که شامل بهبودهای عملکردی و امکانات جدید است؛به‌ترتیب به مدت دو هفته و به‌صورت موقت تا پایان تیرماه ۱۴۰۴ به تعویق افتاده‌اند. بلافاصله پس از تثبیت شرایط، زمان‌بندی جدید اعلام خواهد شد.
۶. جمع‌بندی
این جنگ نشان داد که تاب‌آوری دیجیتال صرفاً با افزایش سخت‌افزار و پهنای‌باند آن هم زیر سایه تحریم‌های خارجی و محدودیت‌های داخلی به دست نمی‌آید. بلکه به سرمایه‌گذاری بلندمدت و پیوسته در زیرساخت‌های ملی، معماری چابک، استقرار اصول DevSecOps و همکاری نزدیک دولت با بخش خصوصی نیازمند است. فروش‌گستر متعهد است در کنار شما بماند تا این دوران دشوار را به‌سلامت پشت سر بگذاریم.
به امید روزهای روشن برای اکوسیستم نوآوری ایران 🌱
نظر خود را بنویسید